รายละเอียดโครงการ

  • แหล่งทุน: [object Object]
  • ปีงบประมาณ: 2020
  • ลักษณะโครงการ: โครงการย่อยในชุดโครงการ "บูรณาการรูปแบบการตัดฟันไม้ยางพาราเพื่อมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ"
  • ประเภทโครงการ: โครงการวิจัยที่ได้รับงบเงินรายได้ ส่วนกลาง มก.
  • หัวหน้าโครงการ: ดร.ชาคริต ณ ตะกั่วทุ่ง, ผู้ช่วยศาสตราจารย์
  • ผู้ร่วมวิจัย:

ความเป็นมาของโครงการ

จากการที่รัฐบาลมีนโยบายยกระดับอุตสาหกรรมของประเทศ เพิ่มความสามารถในการแข่งขัน และทำให้เศรษฐกิจของไทยเติบโตได้ในระยะยาว ด้วยการพัฒนาเชิงพื้นที่ ที่ต่อยอดความสำเร็จมาจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจภาคตะวันออก หรือ Eastern Seaboard ซึ่งดำเนินมาตลอดกว่า 30 ปีที่ผ่านมา โดยกำหนดโครงการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (EEC) เป็นแผนยุทธศาสตร์ภายใต้ไทยแลนด์ 4.0 ซึ่งในระยะแรกจะเป็นการยกระดับพื้นที่ในเขต 3 จังหวัด คือ ชลบุรี ระยอง และฉะเชิงเทรา ให้เป็นพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก เพื่อรองรับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจอย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพผ่านกลไกการบริหารจัดการภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการนโยบายพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก ซึ่งมีอุตสาหกรรมเชื้อเพลิงชีวภาพและเคมีชีวภาพ เป็นหนึ่งในสิบอุตสาหกรรมสำคัญที่ถูกส่งเสริมในโครงการนี้ (สำนักงานเพื่อการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก, 2560) โดยมียางพาราเป็นพืชเศรษฐกิจหนึ่งที่มีบทบาทที่สำคัญ มีพื้นที่ปลูกจำนวนมากในเขต 3 จังหวัดนี้ โดยสำนักงานสถิติการเกษตร (2560) รายงานสถิติในปีพ.ศ.2559 มีพื้นที่รวม 1,178,854 ไร่ (ฉะเชิงเทรา 204,019 ไร่ ชลบุรี 228,665 ไร่ ระยอง 746,170 ไร่) การใช้ประโยชน์ยางพาราแต่เดิมเน้นเรื่องน้ำยางพาราเป็นหลัก ต่อมาเริ่มมีการพัฒนาสายพันธุ์ที่ให้ผลตอบแทนเกษตรกรทั้งในรูปแบบของน้ำยางและเนื้อไม้ หลังจากผลผลิตน้ำยางเริ่มลดน้อยลงไม่คุ้มกับค่าแรงงาน เกษตรกรก็จะขายไม้และปลูกใหม่ การขายไม้ยางพารามีรูปแบบการขายหลายรูปแบบ แต่ที่เป็นที่นิยมคือขายเหมาทั้งแปลงให้กับผู้รับเหมา โดยตกลงราคากันตามปริมาตรหรือน้ำหนักไม้ที่คำนวณโดยใช้ประสบการณ์ของผู้รับเหมาและเจ้าของสวนยางพารา ซึ่งบ่อยครั้งเกษตรกรมักจะเป็นผู้เสียเปรียบ เพราะมีประสบการในการคำนวณปริมาตรไม้น้อยกว่าผู้รับเหมา ทำให้ขายไม้ได้ในราคาที่ต่ำกว่าที่ควรจะได้ การพัฒนาวิธีการคำนวณที่แม่นยำ และเป็นเครื่องมือกลางที่เหมาะสม สามารถเข้าถึงได้จากทุกฝ่าย จะเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยแก้ปัญหานี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการส่งเสริมให้ใช้พลังงานจากมวลชีวภาพ สมารถใช้ประโยชน์จากทุกส่วนของต้นยางพารา ซึ่งแต่เดิมใช้เฉพาะในส่วนของลำต้นเท่านั้น ในขณะที่ส่วนกิ่งและราก ยังเป็นเรื่องใหม่สำหรับเกษตรกรที่จะประมาณผลผลิต ในทางวิชาการ มีการใช้ความรู้ทางด้านอัลโลเมตรี ซึ่งเป็นความสัมพันธ์รูปแบบหนึ่งของมิติต่างๆ ของสิ่งมีชีวิตกับน้ำหนัก มาสร้างความสัมพันธ์ระหว่างมิติที่วัดได้ง่าย เช่น ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่ระดับอก และความสูง กับมวลชีวภาพ ซึ่งค่อนข้างมีความแม่นยำ อย่างไรก็ตามความสัมพันธ์นี้มีลักษณะเฉพาะเจาะจงกับสายพันธุ์ พื้นที่ และสิ่งแวดล้อม และมีความซับซ้อนในการสร้างความสัมพันธ์ในระดับหนึ่ง จึงเป็นการยากต่อเกษตรกรที่จะเข้าถึงเครื่องมือเหล่านี้ การสร้างเครื่องมือที่เกษตรกรสามารถเข้าถึงได้ง่าย ก็เป็นอีกประเด็นที่จะต้องคำนึงถึง ด้วยเทคโนโลยีของโทรศัพท์มือถือในปัจจุบัน ที่มีความสามารถมากยิ่งขึ้น สามารถเข้าถึงอินเตอร์เน็ตได้ ลงโปรแกรมเพิ่มเติมได้ ในราคาที่หลากหลาย ทุกคนสามารถเป็นเจ้าของได้ จากความสามารถนี้หากนำผลการศึกษาสมการคำนวณมวลชีวภาพของไม้ยางพารา ที่ครอบคลุมสายพันธุ์ ระยะปลูก และอายุ ที่ระยะตัดฟันของเกษตรกรในพื้นที่ 3 จังหวัดนี้ มาพัฒนาเป็นโปรแกรมประยุกต์บนโทรศัพท์มือถือ ที่เกษตรกร รวมทั้งผู้รับเหมา สามารถเข้าถึงได้ ก็จะช่วยให้การขับเคลื่อนอุตสาหกรรมพลังงานมวลชีวภาพ เป็นไปได้ในทิศทางที่ดีขึ้น

วัตถุประสงค์

1) เพื่อหาสมการแอลโลเมตรีที่เหมาะสมในการใช้ประเมินมวลชีวภาพของยางพาราสายพันธุ์ต่างๆ ในระยะตัดฟัน 2) เพื่อพัฒนาโปรแกรมประยุกต์บนโทรศัพท์เคลื่อนที่ที่สามารถประเมินมวลชีวภาพได้สะดวกและถูกต้อง

Abstract

การศึกษาเรื่องการพัฒนาโปรแกรมประยุกต์บนโทรศัพท์เคลื่อนที่เพื่อประเมินมวลชีวภาพของไม้ยางพารามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหาสมการแอลโลเมตรีที่เหมาะสมในการใช้ประเมินมวลชีวภาพของยางพาราสายพันธุ์และพื้นที่ปลูกต่าง ๆ และเพื่อพัฒนาโปรแกรมประยุกต์บนโทรศัพท์เคลื่อนที่ที่สามารถประเมินมวลชีวภาพได้สะดวกและถูกต้อง โดยศึกษาในพื้นที่สวนยางพาราในเขตจังหวัดจันทบุรี ระยอง และชุมพร โดยใช้วิธีวัดมิติต่าง ๆ ของต้นไม้และหาความสัมพันธ์ในรูปสมการอัลโลเมตรี จากนั้นนำสมการไปพัฒนาโปรแกรมคำนวณที่รองรับการทำงานบนโทรศัพท์เคลื่อนที่ ผลการศึกษา ได้มีการเก็บข้อมูลจำนวน 7 แปลงตัวอย่าง ใน 2 สายพันธุ์ (PRIM600 และ BPM24) 3 จังหวัด (ระยอง จันทบุรี และชุมพร) โดยมีสมการความสัมพันธ์เพื่อหาน้ำหนักแห้งและน้ำหนักสด ของ กิ่งขนาดเล็ก กิ่งขนาดใหญ่ ลำต้น และราก ที่คำนวณจากขนาดความโตที่ความสูงชิดดิน ความโตที่ความสูงระดับ 1.30 เมตร ความโตที่ความสูงระดับ 1.70 เมตร และความสูง ได้สมการทั้งหมด 336 สมการ โดยเลือกนำมาใช้สำหรับการพัฒนาโปรแกรมจำนวน 12 สมการ มีค่ามีค่าสัมประสิทธิ์แสดงการตัดสินใจอยู่ในช่วง 0.59 – 0.97 และเผยแพร่โปรแกรมประยุกต์ผ่านทาง 1) Google Play Store: https://play.google.com/store/apps/details?id=tk.chakrit.rubberv และ 2) Website: https://eng.forest.ku.ac.th/project/rubber

Outputs

API url